Ondanks dat Chanoeka en kerst een tijd is van licht, breken er donkere dagen aan in Israël. Een nieuwe extreemrechtse regering is op komst, inclusief ministers die eerder veroordeeld zijn voor terrorisme en aansporing tot racisme. Wetgeving die moet voorkomen dat leden van de regering aanzetten tot racisme wordt zelfs herroepen om een regeerakkoord mogelijk te maken. Onze groepen zien de bedreigingen van hun werk toenemen en maken zich ernstig zorgen. Kolonisten worden steeds gewelddadiger, regelmatig ondersteund door het leger, en ook bij de checkpoints neemt de intimidatie door soldaten toe. Onder meer onze groep Machsom Watch monitort dit.

Internationale druk en sterke veroordelingen ten spijt werd Salah Hammouri, een Palestijnse advocaat, afgelopen week uitgezet naar Frankrijk. Net als veel Palestijnen had Hammouri een verblijfsvergunning voor Oost-Jeruzalem, maar is deze ingetrokken door Israël. Dit past helaas in de trend dat Palestijnse groepen die opkomen voor mensenrechten steeds verder worden onderdrukt. Iemand uitzetten uit bezet gebied is een serieuze schending van internationaal recht en een mogelijke oorlogsmisdaad. Zoals ook aangegeven door onze groep HaMoked in een artikel in de Volkskrant van afgelopen week: “De verwachting is dat dit soort maatregelen vaker worden ingezet door de nieuwe regering.”

In deze nieuwsbrief gaan we in op de protesttocht die in november door onder meer Breaking the Silence is georganiseerd naar aanleiding van een aanval van een Israëlische soldaat op een activist. Verder hebben we een interview met Tal Steiner van PCATI over marteling door de Israëlische veiligheidsdiensten en lichten we het werk van The Parents Circle uit.

Het bestuur en de redactie van SIVMO wensen u een prachtig en gezond nieuwjaar, met hopelijk licht aan de horizon in Israël en de Palestijnse gebieden.
 

 

Een week eerder, op 25 november, hadden activisten een bezoek aan Hebron gebracht, om steun en solidariteit te betuigen aan Palestijnen die waren aangevallen door kolonisten. Na een woordenwisseling met soldaten van de IDF werd een van de activisten door een soldaat hardhandig omver geduwd en in zijn gezicht geslagen. Een andere activist legde op film de volgende woorden van een soldaat vast: "Ben-Gvir gaat orde brengen op deze plekken. Dat is het, het is gedaan met jullie.” Naar aanleiding van dit incident heeft de militaire woordvoerder verklaard dat het gedrag van de soldaat "verkeerd was en niet past bij wat van een IDF-soldaat wordt verwacht”, en is de soldaat 28 dagen in hechtenis geplaatst. Maar ook de twee betrokken activisten werden twee dagen later vastgezet door middel van een huisarrest.

 

Een vrijwilliger van Machsom Watch beschrijft hoe het protest van 2 december verliep. Wel zes bussen uit het hele land waren naar Hebron gekomen, met rond de driehonderd activisten. De bussen werden naar een plein geleid waar door de militairen werd aangekondigd dat Hebron nu een militaire gesloten zone was. Omringd door hekken en minstens vijftig soldaten, met camera’s die de activisten non-stop filmden, werden ze door een megafoon gewaarschuwd dat uitstappen streng bestraft zou worden. Vanuit een hoek van het plein riepen rechtse groepen zoals Im Tirtzu haatkreten naar de activisten. Issa Amro, een van de activisten die na het incident van 25 november was vastgezet, heeft de activisten toegesproken. Hij sprak over solidariteit en veerkracht, die hard nodig zijn in deze moeilijke tijden. Na zijn toespraak werd hij opnieuw opgepakt door de soldaten. 

 

De toekomst van menserechtenorganisaties in Israel ziet er na de recente verkiezingen allesbehalve rooskleurig uit. Afgelopen donderdag is het voorstel om het politiereglement te veranderen en zo de macht van de Minister van Nationale Veiligheid Ben-Gvir uit te breiden door de eerste lezing gekomen. Het zou hem meer zeggenschap geven over de politiechef en politieonderzoeken. Mogelijk toekomstige Minister van Defensie Bezalel Smotrich zei eerder al dat mensenrechtenorganisaties een existentiële bedreiging vormen, en dat hun fondsen moeten worden weggenomen.

 

Ondanks - en juist door - dit beangstigende vooruitzicht blijven de mensenrechtenorganisaties doorvechten. Ze geven de moed niet op en hebben alle hulp nodig, ook vanuit Nederland.
 

Interview met Tal Steiner: 'Israëlische marteling is geen misstap, het is beleid'

De Israëlische Tal Steiner werkt al jaren als mensenrechtenadvocaat voor Palestijnen en asielzoekers in Israël. Sinds 2020 zet ze dat werk voort als directeur van de Public Committee Against Torture in Israel (PCATI), een door SIVMO gesteunde organisatie die strijdt tegen marteling in Israël. We spraken Steiner over de praktijk van marteling door de Israëlische veiligheidsdiensten, de huidige politieke realiteit en het historische verzoek dat PCATI onlangs heeft ingediend bij het Internationaal Strafhof in Den Haag.
 
Misschien kunt u eerst wat meer vertellen over PCATI. Hoe ziet de organisatie eruit en wanneer is die opgericht?
Tijdens de Eerste Intifada, zo’n dertig jaar geleden, bereikten de eerste berichten over marteling het Israëlische publiek. Plotseling besefte men dat marteling van gevangen plaatsvond in onze naam. Onze oprichter Hannah Friedman, een Nederlandse holocaustoverlevende, activist en verpleegster, besloot niet langer stil te blijven en begon een kleine grassroots organisatie. Sindsdien is PCATI gegroeid en zijn we steeds meer geïnstitutionaliseerd. We beginnen altijd in het veld zelf: we bezoeken gevangenissen, contacteren slachtoffers, ondersteunen hun families en proberen juridische gerechtigheid te bewerkstelligen. Daarnaast zetten we ons in voor wetswijzigingen en beleidsveranderingen die nodig zijn om uiteindelijk marteling te kunnen verbieden.

Kunt u een beeld schetsen van de wijze waarop marteling plaatsvindt in Israël?
Per jaar leggen we ongeveer veertig à vijftig bezoeken af aan gedetineerden. Het beeld dat daaruit naar voren komt, is afschuwelijk. Israël gebruikt zware psychologische en fysieke foltering tegen gedetineerden, met name Palestijnen die worden ondervraagd door de veiligheidsdiensten. Het gaat dan om allerlei vormen van martelen: van fysiek in elkaar slaan tot bedreigingen, intimidaties, slaaponthouding, seksueel geweld en meer. Ons voornaamste punt is uiteraard dat marteling absoluut verboden moet worden. Daarnaast is er simpelweg geen enkele kans op juridische gerechtigheid voor slachtoffers. Van de tientallen verzoekschriften die jaarlijks worden ingediend bij het Ministerie van Justitie is er niet één zaak ooit in behandeling genomen. De afgelopen twintig jaar zijn er 1400 gevallen van marteling gemeld en nog nooit is er een dader aangeklaagd. 

Wat is op dit moment dan de wetgeving rond marteling in Israël?
Ondanks dat Israël al dertig jaar onderdeel is van het Verdrag tegen foltering van de VN, is er tot op de dag van vandaag geen specifieke wet die martelen verbiedt. Er is geen wettelijke bepaling die een definitie... Benieuwd naar de rest van dit artikel? Lees hier verder!
 

Een van die groepen die SIVMO steunt, is The Parents Circle - Families Forum. Sinds 1995 organiseert The Parents Circle ontmoetingen tussen Israëli’s en Palestijnen die door het voortdurende conflict nabije familieleden zijn verloren. Bestaande uit meer dan zeshonderd Israëlische en Palestijnse families en met een gemengd Israëlisch-Palestijns bestuur, laat The Parents Circle zien dat verzoening mogelijk is.

 
Op dit moment staat het werk van The Parents Circle onder druk. The Parents Circle is een van de weinige mensenrechtengroepen die ontmoetingen mogen organiseren met middelbare scholieren. Het nieuwe extreemrechtse kabinet lijkt die ontmoetingen echter te willen gaan verbieden. Om hun boodschap te kunnen blijven uitdragen zijn deze ontmoetingen voor The Parents Circle essentieel. Ze vragen dan ook juist nu uw hulp.