Verdwaasd sta ik tussen de brokstukken van wat ooit de dorpsschool was. Ik bevind me in Zanuta, een dorpje in het gebied Massafer Yatta, niet ver van Hebron, op de bezette Westelijke Jordaanoever. Samen met een paar andere Joodse vredesactivisten en opiniemakers ben ik op uitnodiging van een Israëlische vredesorganisatie naar het land gekomen om meer te leren over de realiteit ter plaatse. In vijf dagen tijd ontmoeten we tientallen activisten, politici en kunstenaars. Palestijnen en Israëli’s wier levens worden geraakt door de bezetting, door het voortdurende geweld en door de gruwelijke stroomversnelling waarin dit alles zich sinds 7 oktober 2023 bevindt.

Ik ben nog maar nauwelijks bijgekomen van een gewelddadige confrontatie met enkele kolonistenjongens in Hebron, als we arriveren op de volgende stop: het verlaten dorp Zanuta. Onze gids is Nadav Weiman, de directeur van de Israëlische veteranenorganisatie Breaking the Silence, een van de groepen van SIVMO. Hij is een energieke man met fonkelende ogen en indrukwekkende staat van dienst. Genadeloos en begeesterd vertelt Nadav ons alles wat hij weet over de grimmige situatie op de Westelijke Jordaanoever en over zijn eigen ervaringen als IDF-sniper in Hebron. Ik heb de hele dag geestdriftig meegeschreven en geprobeerd alles wat we horen en zien gulzig op te sponzen, maar hier in Zanuta voel ik een sterke behoefte om me even terug te trekken. 

Beeld: Jelle Zijlstra.

Terwijl Nadav druk gebarend en met luide stem vertelt over wat zich hier heeft afgespeeld, zonder ik me af van de rest van de groep. Ik dwaal door de kale ruïne van wat nog geen jaar geleden iemands huis was. Ik staar een tijdje naar een paar sandalen dat verlaten op de stenen vloer van het huisje ligt. Het zijn mooie sandalen, ze lijken nieuw. De eigenaar heeft ze in de haast achtergelaten. Sandalen zijn niet goed voor vluchten. Je hebt dan schoenen nodig.

In een van de andere kamers ligt een afwasrekje met een pannetje, wat kopjes en een ovenschaal. De stille getuigen van een onderbroken leven. Ik dwaal verder en tref een vormeloze stapel kleren aan. De goudkleurige avondzon kust het tafereel. Het is bijna alsof ze wil verdoezelen wat zich hier heeft afgespeeld. Etnische zuivering met een gouden randje is echter nog steeds etnische zuivering. Op de deurpost van de volgende ruïne is met graffiti een blauwe Davidster aangebracht…

De buurman van het verlaten Zanuta is Yinon Levy. Een beruchte kolonist die onlangs nog sancties kreeg opgelegd door het Verenigd Koninkrijk en de VS. Vanuit zijn illegale outpost Meitarim organiseert Levy regelmatig aanvallen op Palestijnse gemeenschappen in de omgeving. Zanuta werd sinds 7 oktober 2023 (maar ook daarvoor al) maar liefst tien keer belaagd door Yinon Levy en zijn boevenbende. De geterroriseerde en doodsbange gemeenschap besloot uiteindelijk in november 2023 te vluchten. Onze gids verdenkt de kolonisten ervan daarna het dorp, inclusief de door de EU gefinancierde dorpsschool, te slopen. 

Beeld: Jelle Zijlstra.

Er verschijnt een auto op de heuvel. Een jongen met felgroene ogen en een petje roept ons uitdagend toe vanachter het stuur. Hij komt uit de richting van Meitarim en is gekomen om ons te treiteren, wellicht om ons te verjagen. Gelaten ondergaan we de spottende verwensingen waar hij ons vanuit zijn witte pick-up truck breed glimlachend op trakteert. Als we besluiten te vertrekken rijdt de jongen met de groene ogen tergend langzaam voor ons uit en blokkeert nog een tijdje onze exit. Uiteindelijk laat hij ons met rust en vervolgen we onze weg naar het Palestijnse dorpje Susya, waar eerder die dag een auto in brand werd gestoken door weer een ander groepje kolonisten. En hoewel de hummus die we in Susya krijgen voorgeschoteld heerlijk is en de gastvrijheid van de gemeenschap gul, blijf ik toch met een bittere nasmaak zitten.

Beeld: Jelle Zijlstra.

Breaking the Silence geeft een platform aan Israëlische militairen die ‘hun stilte willen doorbreken’ door verklaringen af te leggen over hun militaire diensttijd in bezet gebied. Daarnaast organiseert de organisatie regelmatig informatieve tours naar Hebron en Massafer Yatta. SIVMO steunt het werk van deze organisatie al jaren. Wil je het werk van Breaking the Silence ook steunen? Doe dan nu een donatie.