Begin januari stonden twee van de drijvende krachten achter Parents Circle, de Israëli Rami Elhanan en de Palestijn Bassam Aramin, met een groot interview in de Volkskrant (3 januari 2020). Beide mannen vertelden over hun verlies, hun woede en hun hoop. Rami verloor zijn dochter bij een Palestijnse zelfmoordaanslag in 1997. Bassam verloor zijn dochter toen zij werd doodgeschoten door een Israëlische militair in 2007. Beide mannen werden verteerd door woede. Bassam al van jongs af aan, als Palestijn die opgroeide onder het juk van de Israëlische bezetting, en Rami als ontredderde vader. En beide mannen vonden hoop: Bassam in Combatants for Peace, een organisatie die Israëlische veteranen en Palestijnse oud-strijders bij elkaar brengt, en wiens Israëlische leden hem troosten na de dood van zijn dochter. En Rami bij Parents Circle, waar Palestijnse ouders op de eerste bijeenkomst waar hij was hem huilend omarmden, om gezamenlijk te rouwen over het verlies dat zij allen hadden geleden. Na de dood van zijn dochter vond ook Bassam de weg naar Parents Circle. Daar zwoeren hij en Rami niet te rusten voordat zij een brug hadden geslagen tussen Israëli’s en Palestijnen. Om hen in te laten zien dat beide volken verliezers zijn in de strijd die ze met elkaar voeren. En dat een oplossing voor het conflict alleen voort kan komen uit een echte dialoog – en dat die dialoog mogelijk is.
Meer dan een decennium later reizen Rami en Bassam de wereld over, ‘als broers’, zoals de Volkskrant optekende. Dit voorjaar maken ze een rondreis door de Verenigde Staten om aanwezig te zijn bij de lancering van het boek Apeirogon. Dit boek, geschreven door de Amerikaanse bestseller-auteur Colum McCann, is gebaseerd op hun beider levens.

Alternatieve Herdenkingsdag

Maar Parents Circle is meer dan alleen Rami en Bassam, en ziet de afgelopen jaren zijn bereik beetje bij beetje groeien. De alternatieve Herdenkingsdag-viering in Tel Aviv is er een goed voorbeeld van. De officiële Israëlische Herdenkingsdag – Jom HaZikaron – aan de vooravond van Onafhankelijkheidsdag, herdenkt alleen Israëlische militairen en de (Israëlische) slachtoffers van terreur. De alternatieve Herdenkingsdag, die georganiseerd wordt door Parents Circle samen met Combatants for Peace, richt zich op alle slachtoffers van het conflict. Een stellingname die gevoelig ligt in Israël. Meerdere malen weigerden de Israëlische autoriteiten Palestijnse deelnemers pasjes te verlenen om aanwezig te kunnen zijn. Elk jaar staan er fanatieke tegendemonstranten op straat, die scanderen dat de organisatoren Palestijnse terreur verheerlijken en Israël verraden. Toch groeit de deelname aan de alternatieve Herdenkingsdag-viering elk jaar gestaag.
De Herdenkingsdag-viering is een massale gebeurtenis met duizenden deelnemers, maar Parents Circle staat toch vooral bekend om zijn kleinere dialoog-activiteiten. In kleine groepen ontmoeten Israëli’s en Palestijnen elkaar, om elkaar te leren kennen, verhalen te delen, om samen te wandelen en te koken. Daarbij schuwt Parents Circle politieke discussies niet, maar begrip voor elkaar – ook al ben je het niet met de ander eens – is het leidend principe.

Impact

Een van de langstlopende projecten van Parents Circle is de Parallelle Verhalen Ervaring, die er op gericht is de ander te begrijpen. Al bijna tien jaar lang nemen groepen Israëli’s en Palestijnen deel aan een drie maanden durend programma van workshops en dialoog-activiteiten. Doel van het programma is dat deelnemers elkaars persoonlijke, nationale en historische verhaal leren kennen. ‘We blijven niet hangen in onze waarheden, maar bouwen aan vertrouwen en creëren empathie, om de ander een menselijk gezicht te geven,’ zo valt te lezen op de website van Parents Circle. Onderdeel van het programma zijn ook twee excursies. Een naar het dorp Lifta, een voormalig Palestijns dorp waarvan de bevolking in de Israëlische Onafhankelijkheidsoorlog werd verjaagd, waarnaar de Palestijnse inwoners niet konden terugkeren na het ontstaan van de staat Israël. De ander naar Jad Vashem, het Israëlische Holocaust-museum. In de afgelopen tien jaar hebben ruim 1.200 Israëli’s en Palestijnen in 40 groepen aan het programma deelgenomen.
Werkt het programma? Parents Circle zegt van wel, op basis van eigen onderzoek. Zo geeft 98% van de deelnemers aan een beter begrip te hebben ontwikkeld voor de visies van de ‘andere kant’. 88% had meer empathie voor de ander gekregen, en 76% meer vertrouwen. Maar liefst 96% gaf aan meer samenwerking te willen zoeken met de ander om maatschappelijke of politieke verandering te bewerkstelligen, en liefst 88% deelden hun (positieve) ervaringen met hun eigen omgeving.
Maar terwijl het programma resultaten boekt, is de toekomst van de Parallelle Verhalen Ervaring onzeker. De oorzaak? Het nieuwe Midden-Oosten-beleid van Donald Trump. Vorig jaar maakte USAID, Amerika’s grootste ontwikkelingsorganisatie en een van Parents Circle’s belangrijkste geldschieters, bekend dat de geldkraan dicht gaat. De regering van Trump, met zijn pro-Netanjahoe-koers, heeft geen boodschap aan dialoog. Parents Circle wist met een snel opgezette fondsenwerfactie het ontstane financiële gat voorlopig te vullen, maar de vraag is voor hoe lang.
Voorlopig zet Parents Circle onverminderd zijn activiteiten voort. De afgelopen jaren is Parents Circle uitgegroeid tot Israëls voornaamste dialoog-groep. Het verlies dat de leden geleden hebben, is tegelijkertijd hun kracht. De vaders en moeders, broers en zussen, zonen en dochters die hun naasten moeten missen, weten dat geweld geen oplossing is. Het is een krachtige boodschap, die nodig gehoord moet worden.

Lees meer over hun werk van Parents Circle, en doneer via onderstaande link.