In 2018 en 2019 verzamelden tienduizenden mensen uit de Gazastrook zich wekelijks aan het grenshek. Ze protesteerden tegen de Israëlische blokkade, die ervoor zorgt dat hun leefruimte al meer dan vijftien jaar tot een paar kilometer beperkt is. De Israëlische autoriteiten antwoordden met kogels. Er vielen 223 Palestijnse doden, van wie 46 minderjarig. Duizenden raakten gewond.

Relatief snel, volgens sommigen, openden de Israëlische autoriteiten een onderzoek naar het geweld. Waren de soldaten te ver gegaan? Was dit ongeoorloofd, tegen grotendeels ongewapende Palestijnse jongeren die bovendien achter een metershoog hek zaten? Nee, is inmiddels gebleken. Er is geen enkele serieuze straf uitgedeeld.

B’Tselem publiceerde begin december samen met het Palestinian Center for Human Rights een rapport over de juridische nasleep van het geweld aan de grens met Gaza. Belangrijkste les: het Israëlische onderzoek was nooit gericht op de daadwerkelijk schuldigen. Namelijk de hoge officieren en beleidsmakers die beval gaven om vrij te schieten: een open-fire policy. Alleen gewone soldaten werden onderzocht.

Waarom nam Israël dan nog de moeite? Dat heeft volgens B’Tselem en PCHR te maken met het lopende onderzoek van het Internationaal Strafhof. Misdaden die al op nationaal niveau worden onderzocht, laat het Strafhof immers liggen. Maar daarvoor moet het nationale onderzoek wel degelijk zijn, en dat is volgens B’Tselem niet het geval. Daarom valt te hopen dat het rapport de juristen in Den Haag niet ontgaat.